آمارهای استفاده و رشد شبکه های اجتماعی در ایران [۱۴۰۳]

من در این مقاله آخرین آمارهای استفاده از شبکه‌های اجتماعی در ایران را که توسط منابع معتبر گردآوری شده، ارائه می‌دهم.

شما با خواندن این آمارها با شبکه‌های اجتماعی محبوب، میزان درآمد آنها و رفتار کاربران این شبکه‌ها آشنا می‌شوید. این آمارها به شما کمک می‌کند در فضای درستی به فعالیت یا معرفی کسب‌وکار خود بپردازید.

با من همراه باشید تا این آمارها و گزارش‌ها را با هم بررسی کنیم.

آمارهای کلی استفاده از شبکه های اجتماعی

در ایران عزیز ما حدود ۷۳٫۱۴ میلیون کاربر اینترنتی داریم. به عبارتی، میزان نفوذ اینترنت در زندگی مردم ایران در سال‌های اخیر به ۸۱٫۷ درصد رسیده است. این آمار نسبت به سال قبل حدود ۰٫۷ درصد افزایش یافته است.

از میان کل جمعیت ۱۴۸٫۲ میلیون کاربران گوشی‌های تلفن همراه، حدود ۱۴۶٫۵ میلیون اتصال اینترنتی از طریق سیم کارت موبایل در داخل کشور برقرار است که نسبت به سال قبل، ۶٫۹ میلیون ( ۵+ درصد) افزایش داشته است.

به عبارتی، ضریب نفوذ تلفن همراه تا پایان سال ۱۴۰۱ به حدود ۱۷۵ درصد رسیده است و نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۵ درصد رشد کرده است.

شبکه اجتماعی اینستاگرام با بیش از ۴۶ میلیون کاربر ثبت‌نامی و ۳۱ میلیون کاربر فعال، در بین تمامی شبکه‌های اجتماعی پیشرو است.

تلگرام با بیش از ۶۰ میلیون کاربر ثبت‌نامی و ۲۴ میلیون کاربر فعال در رتبه دوم قرار دارد.

چه تعداد افراد از شبکه های اجتماعی استفاده می‌کنند؟

در حال حاضر ۴۸ میلیون کاربر فعال ایرانی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می کنند که حدود ۵۳٫۶ درصد کل جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند.

این مقدار در مقایسه با سال ۲۰۱۷ تقریبا ۲ برابر شده است.

آمار کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با سال قبل چندان افزایشی نداشته و بدون تغییر مانده است.

میانگین زمانی که کاربران در فضای مجازی سپری می‌کنند، چقدر است؟

طبق گزارش دو شرکت تحقیقاتی emrc و zelkaa :

• میانگین استفاده روزانه کاربران اینترنتی در سال ۱۴۰۱ در ایران ۱۶۹ دقیقه بوده است.
• این آمار در سطح جهانی و برای کاربران بالای ۱۶ سال، ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه در روز است.
• کاربران آمریکایی ۱۷ دقیقه کمتر از میانگین جهانی در فضای مجازی وقت می‌گذرانند.
• بیشترین زمانی که کاربران در یک کشور در فضای مجازی وقت می‌گذرانند، ۴ ساعت و ۷ دقیقه است که به کاربران کشور کنیا تعلق دارد.
• کمترین زمان هم متعلق به کاربران ژاپنی با میانگین زمانی ۴۷ دقیقه فعالیت روزانه در فضای مجازی است.

محبوب ترین شبکه های اجتماعی

• در حال حاضر اینستاگرام با ۳۱ میلیون کاربر فعال، محبوب‌ترین رسانه جمعی در ایران است.
• تلگرام با ۲۴ میلیون کاربر فعال در رتبه دوم محبوبیت قرار دارد.
• ۴۷ درصد از کاربران فضای مجازی متعلق به پلتفرم اینستاگرام هستند.
• ۳۵ درصد کاربران در تلگرام و ۳۵ درصد هم در واتس‌اپ حضور دارند.

در دنیا، شبکه اجتماعی فیسبوک با ۳٫۰۶۵ میلیارد کاربر فعال، محبوب‌ترین رسانه جمعی است. یوتیوب، اینستاگرام و واتس‌آپ با بیش از ۲ میلیارد کاربر در رده‌های بعدی محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی قرار دارند.

چه تعدادی از مردم از شبکه‌های اجتماعی برای کسب و کار استفاده می‌کنند؟

سهم شبکه های اجتماعی در فعالیت‌های کسب‌وکار نسبت به سایر ابزارهای ارتباطی ۴۳ درصد است. یکی از شبکه‌های محبوب اجتماعی برای فعالیت کسب‌وکارها اینستاگرام است.

• حدود ۳٫۷ میلیون از کاربران اینترنتی از شبکه‌های اجتماعی برای اهداف کاری و کسب درآمد از اینستاگرام استفاده می‌کنند.
• فروشگاه‌های اینستاگرامی بزرگ‌ترین بخش از کسب‌وکارهای فعال در این پلتفرم هستند.

این آمار به طور جهانی به این شکل است:

• حدود ۲۵ درصد مردم آمریکا از شبکه‌های اجتماعی به طور فعال برای کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند؛
• مردم کشور آفریقا با ۵۲٫۷ درصد، بیشترین استفاده و مردم ژاپن با ۸٫۹ درصد، کمترین استفاده را دارند.

گردش مالی مردم ایران در شبکه های اجتماعی

با رشد حضور فعال کسب‌وکارها در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، گردش مالی ایرانی‌ها هم در این شبکه‌ها بسیار زیاد شده است.

گردش مالی در شبکه‌های اجتماعی مربوط به بازار خرده فروشی (فروشگاه‌های آنلاین فعال)، اپراتورها، تبلیغات، بازاریابی، خریدوفروش فیلترشکن و… است.

طبق گزارش‌های دیتاک:

• گردش مالی ایرانی‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی در سال ۱۴۰۲ به میزان ۱۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
• سهم فروشگاه‌های آنلاین و اینترنتی از این میزان گردش مالی، بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان است.

آمار استفاده از شبکه های اجتماعی در سنین مختلف

• جوانان بین ۱۸ تا ۲۹ سال، ۶۸٫۲ درصد از کاربران اینستاگرام، ۴۹٫۹ درصد کاربران تلگرام و ۴۲ درصد کاربران واتس‌اپ را تشکیل می‌دهند.
• رده سنی بین ۳۰ تا ۴۹ سال، ۵۰ درصد کاربران اینستاگرام، ۳۵٫۶ درصد کاربران تلگرام و ۳۸ درصد کاربران واتس‌اپ را تشکیل می‌دهند.
• افراد بالای ۵۰ سال، ۱۷٫۱ درصد کاربران اینستاگرام، ۳۵٫۶ کاربران تلگرام و ۳۸ درصد کاربران واتس‌اپ را تشکیل می‌دهند.
• ۳۷٫۶ درصد افراد بالای ۱۸ سال از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های غیرداخلی (خارجی) استفاده می‌کنند.
• ۱۴٫۹ درصد از افراد بالای ۱۸ سال فقط از شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی استفاده می‌کنند.
• ۲۵٫۵ درصد از افراد بالای ۱۸ سال هم از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های داخلی و خارجی به طور همزمان استفاده می‌کنند.
• ۲۲ درصد مردم هم از هیچ رسانه جمعی استفاده نمی‌کنند.

استفاده از شبکه های اجتماعی بین مناطق مختلف

با توجه به دسترسی آسان اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در سراسر نقاط کشور، تمامی افراد از مناطق مختلف شهری و روستایی در فضای مجازی حضور دارند و فعالیت می‌کنند.

آمار استفاده از شبکه‌های مختلف مجازی در مناطق مختلف به این شکل است:

• ۵۲ درصد کاربران اینستاگرام در مراکز استان‌ها، ۴۶٫۲ درصد آنها در شهرستان‌ها و شهرهای غیرمرکزی و ۳۸٫۸ درصد در روستاها حضور دارند.
• ۴۵٫۲ درصد کاربران تلگرام در مراکز استان‌ها، ۳۲٫۸ در شهرستان‌ها و ۲۱٫۶ کاربران آن در روستاها زندگی می‌کنند.
• ۴۲٫۵ درصد کاربران واتس اپ را ساکنین مراکز استان، ۳۳٫۸ درصد را ساکنین شهرستان‌ها و ۲۶٫۶ درصد را ساکنین روستاها تشکیل می‌دهند.

میزان استفاده از شبکه های اجتماعی در بین زنان و مردان

طبق نظرسنجی ایسپا (مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران)، آمارها نشان می‌دهد که آقایان استقبال بیشتری از شبکه‌های اجتماعی می‌کنند.

طبق آمار دقیق دیتا رپرتال، در کشور ما:

• ۴۵٫۴ درصد از کاربران شبکه‌های اجتماعی بانوان هستند.
• ۵۴٫۶ درصد از کاربران آقایان هستند.
• این آمار در مقایسه با درصد جهانی، ۴۶٫۶ درصد برای زنها و ۵۳٫۴ درصد از مردها در دنیا در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند.

نسبت دقیق استفاده زنان و مردان از شبکه‌های اجتماعی مختلف در ایران به این شرح است:

• مردان ۴۷٫۱ درصد کاربران اینستاگرام و زنان ۴۵٫۸ درصد آن هستند.
• مردان ۳۵٫۵ درصد کاربران تلگرام و زنان ۳۳٫۷ درصد آن هستند.
• مردان ۳۶٫۷ درصد کاربران واتس‌اپ و زنان ۳۳٫۸ درصد آن هستند.

در آمار جهانی، پلتفرم‌هایی مثل لینکدین و ایکس (توییتر) عمدتا کاربران مرد بیشتری دارند؛ این در حالی است که پلتفرم‌هایی مثل فیسبوک، یوتیوب، اینستاگرام، تیک‌تاک و اسنپ چت بیشتر بین کاربران زن محبوبیت دارند.

میزان رشد سالانه شبکه های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار مثل اینستاگرام، تلگرام و وتس اپ در ایران در طی سال‌های اخیر رشد چندبرابری داشته است. به طور میانگین می‌توان گفت که میزان استفاده از این شبکه‌ها نسبت به ۱۰ سال پیش یعنی سال ۹۳ تقریبا بیش از ۲ برابر شده است.

• میزان استفاده از اینستاگرام به ۴۶٫۵ درصد رسیده است؛ در سال ۹۴، این میزان ۲۵٫۵ درصد بوده است.
• میزان استفاده از تلگرام به ۳۴٫۶ درصد رسیده است؛ در سال ۹۴، این میزان ۳۷٫۵ درصد بوده است.
• میزان استفاده از واتس اپ به ۳۵٫۵ درصد کاهش یافته؛ این میزان در سال ۹۴ حدود ۳۷٫۵ درصد بوده است.

در کنار این‌ها، شبکه‌های اجتماعی داخلی مثل روبیکا که بین دانش‌آموزان و نوجوانان طرفدار پیدا کرده هم رشد ۲۰ درصدی نسبت به ۴ سال قبل داشته است.

در سطح جهانی، کاربران شبکه‌های اجتماعی از ۴٫۹۵ میلیارد کاربر در سال قبل به ۵٫۱۷ میلیارد کاربر رسیده‌اند و این یعنی ۴٫۴۴ درصد رشد داشته‌اند.

این در حالی است که کل آمار کاربران این شبکه‌ها در سال ۲۰۱۵ تنها ۲٫۰۸ میلیارد کاربر بوده است؛ یعنی، چیزی حدود ۲٫۴۹ برابر افزایش و رشد جمعیت کاربران در طول ۹ سال!

نقطه آغاز شبکه های اجتماعی

ظهور شبکه‌های اجتماعی به سال ۱۹۹۶ (۱۳۷۵) برمی‌گردد، زمانی‌که اولین سایت شبکه‌ای به نام Bolt (که حالا بسته شده) ایجاد شد.

مدتی بعد، سایتی به نام Six Degrees در سال ۱۹۹۷ (۱۳۷۶) راه‌اندازی شد که کاربران آن می‌توانستند برای خود پروفایل شخصی بسازند و دوستان خود را اضافه کنند.

بعد از این، برنامه‌هایی مثل AOL Instant Messenger، Live Journal و Friendster راه اندازی شدند و مسیر را برای ظهور اولین شبکه‌ اجتماعی پرطرفدار یعنی فیسبوک در سال ۲۰۰۴ هموار کردند.

سال های شروع فعالیت شبکه های اجتماعی در دنیا و ایران

• ۱۳۷۵: اولین سایت شبکه اجتماعی و ویدیو وبسایت به نام Bolt راه‌اندازی شد که تا سال ۲۰۰۷ فعالیت داشت.
• ۱۳۷۶: راه اندازی سایتی به نام شش درجه Six Degrees که کاربران را قادر به ساخت پروفایل، و ایجاد ارتباط با سایر کاربران به عنوان دوستان خود می‌کرد.
• ۱۳۷۷: AOL از سرویس مسنجر Instant Messenger خود رونمایی کرد.
• ۱۳۷۸: آغاز فعالیت اولین پلتفرم بلاگینگ محبوب به نام LiveJournal
• ۱۳۷۹: آغاز به کار سایت شبکه اجتماعی گیم محور Habbo
• ۱۳۸۱: ظهور شبکه Friendster که دارای قابلیت ساخت پروفایل برای کاربران و انتشار محتوا بود.
• ۱۳۸۲: راه اندازی شبکه اجتماعی لینکدین با رویکرد بیزنس و کسب و کار
• ۱۳۸۳: راه اندازی محبوب ترین شبکه اجتماعی دنیا تا به امروز یعنی فیسبوک

کدام کشور بیشترین استفاده از شبکه های اجتماعی در دنیا را دارد؟

بدون در نظر گرفتن محدوده سنی، به طور میانگین ۶۳٫۷ درصد جمعیت جهان در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند.

• حدود ۸۶٫۱ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال جهان در سوشال مدیا فعال هستند.
• ۷۵ درصد جمعیت آمریکا و ۷۷٫۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال این کشور از شبکه‌های مجازی استفاده می‌کنند.
• در کشور انگلیس، آمار جمعیت کاربران فضای مجازی ۸۲ درصد و بیش از ۹۰ درصد افراد بالای ۱۸ سال است.
• در کشور کانادا، ۷۷٫۲ درصد جمعیت آن و ۸۷٫۵ درصد افراد بالای ۱۸ سال در فضای مجازی فعالند.
• این آمار در کشور استرالیا ۷۷٫۲ درصد از جمعیت کل و ۸۶ درصد از جمعیت بالای ۱۸ سال است.
• ۳۳ درصد از مردم هند و ۴۰٫۶ درصد از جمعیت بالای ۱۸ سال آن در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند.

کشور ایران در میزان کاربران فعال اینستاگرام رتبه هفتم را دارد.

منابع آماری

تمامی آمار و گزارشاتی که در این مقاله مشاهده کردید، به استناد منابع دقیق پژوهشی و تحقیقاتی هستند.

این منابع عبارتند از سایت‌های تحقیقاتی دیتارپورتال، شرکت دانش بنیان حوزه داده کاوی و رصد رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، دیتاک ، شرکت پژوهش بازار امروز emrc ، پلتفرم برندینگ و بازاریابی زلکا Zelkaa و Theglobaleconomy.