من در این محتو شما را با فناوری ایجکس و تاثیرات آن در سئو و همچنین مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاورد، آشنا میکنم.
ایجکس هم یکی از مجموعه فناوریهای دنیای وب و طراحی سایت است که دارای مزایا و معایبی برای بهینه سازی سایتها است.
با من همراه شوید تا تاثیرات مثبت و مشکلات استفاده از ایجکس در سئو را بیشتر بشناسیم.
ایجکس AJAX چیست؟
ایجکس AJAX مخفف عبارت Asynchronous JavaScript And XML یکی از تکنولوژیهای جدید در حوزه توسعه وب است. این فناوری یک تکنیک در زبانهای برنامه نویسی جاوا اسکریپت و XML است که به ارتباط سایت با سرور کمک میکند.
احتمالا برایتان پیش آمده که داده یا اطلاعاتی را در یک سایت چک کنید که به صورت لحظهای تغییر میکند؛ مثل قیمت دلار، طلا و… . برای اینکه به طور لحظهای از این اطلاعات آگاه باشید، باید مدام سایت را رفرش (refresh) یا بارگذاری مجدد کنید.
کاری که فناوری ایجکس انجام میدهد این است که بدون رفرش یا بارگذاری مجدد صفحه، محتوای آن را به روز میکند و دادههای جدید را به شما نشان میدهد.
نحوه کارکرد ایجکس این است که بدون بارگذاری صفحه سایت، دادههایی که نیاز به بهروزرسانی دارند را به سرور ارسال میکند. دادهها پس از ارسال به سرور و پردازش، دوباره به سایت منتقل میشوند و به شکل اطلاعات جدید به نمایش درمیآیند.
یک نمونه آشنای ایجکس که احتمالا همگی با آن کار کردهاید، باکس گوگل ساجست است. زمانی که شما در نوار جستجوی گوگل کیورد یا کلمه کلیدی خاصی را وارد میکنید، موتور جستجوی گوگل چند کلمه یا عبارت پیشنهادی را به شما نشان میدهد:
این عبارت های پیشنهادی همزمان با تایپ شما در نوار جستجو و بدون بارگذاری مجدد صفحه گوگل به نمایش درمیآید. این همان فناوری ایجکس است که کلمات پیشنهادی را نمایش میدهد.
تاثیرات ایجکس در سئو
استفاده از AJAX در سئو به سئو تکنیکال مرتبط است. تکنولوژی ایجکس با استفاده از شی XHR (XML HttpRequest) در درون مرورگرها به انتقال دادهها به سرور به صورت غیرهمزمان کمک میکند. این تکنولوژی در پس زمینه و بدون مزاحمت برای کاربر و نیاز به بارگذاری صفحه سایت اجرا میشود.
بنابراین تاثیر زیادی در سرعت دسترسی کاربران به داده ها و اطلاعات سایت و همچنین تجربه رضایت بخشتر آنها دارد. به عبارتی، ایجکس با افزایش سرعت تعامل کاربر با سایت و همچنین بهبود تجربه کاربری و سایر پارامترها و شاخصهای کلیدی KPI، سئوی سایت شما را بهبود میبخشد.
من در ادامه به ۴ مورد از مهم ترین تاثیرات این فناوری بر سئوی سایت اشاره میکنم.
۱- بهبود سرعت سایت
سرعت سایت شما یکی از معیارهای اصلی برای سئو سایت و جذب ترافیک بالا است. هرچقدر سرعت سایتتان به استاندارد 2 تا 3 ثانیه بارگذاری نزدیک باشد، شانس بیشتری برای حفظ نرخ بازدید و افزایش نرخ تبدیل بازدیدکنندگان به مشتری دارید.
تاثیری که ایجکس در افزایش سرعت سایت شما دارد این است که زمان موردنیاز برای انتقال داده ها بین سایت و سرور و پردازش آنها کاهش پیدا کند. چراکه دیگر نیازی به رفرش کردن صفحات نیست و برنامهها بدون نیاز به دادهها رندر میشوند.
یک نمونه واضح از تاثیر Ajax بر بهبود سرعت سایت، پر کردن سریع فرمها است. کاربر میتواند فرمهای نظرسنجی، ثبت نام در سایت و… را به طور لحظهای و با کمک دادههایی که به طور نامحسوس بین سایت و سرور و به صورت کدهای جاوا ردوبدل میشود، پر کند.
یا مثلا ایجکس بخش هایی از صفحه مثل وضعیت آب و هوا، قیمت لحظهای دلار، تغییرات لحظهای سهام بورسی و… را که باید مدام بهروزرسانی شود، بدون رفرش کردن صفحه، دادههای جدید را به صورت ناهمزمان از سرور دریافت و در صفحه اعمال میکند.
۲- افزایش تعامل با مخاطب
تعامل با مخاطب یا ingagement یکی دیگر از شاخص های مهم سئو است که امتیاز سایت شما را بالا میبرد. هرچقدر کاربران بتوانند تعامل بیشتری با سایت شما داشته باشند، شاخصهایی مثل نرخ کلیک، ثبت آرا و نظرات و سایر اکشنهای سایت بالا میرود.
تاثیری که فناوری ایجکس بر سئو و افزایش تعامل با مخاطب میگذارد این است که شرایط راحتی را برای تعامل کاربران با سایت شما فراهم میکنند. یعنی مثلا مخاطبین شما برای ثبت نظرات خود در سایتتان نیاز به صرف وقت زیاد و چند بار رفرش کردن صفحه ندارند.
ولی تصور کنید اگر پروسه ثبت رای یا نظر در زیر محتوای سایت شما وقت گیر و چالش برانگیز باشد، دیگر کاربران زیادی اقدام به این کار نمیکنند. درنتیجه نرخ تعامل شما با کاربر کاهش پیدا میکند.
۳- بهبود تجربه کاربری
فناوری ایجکس با کاربردهای فراوانی که دارد، تجربه کاربری UX سایت شما را بهبود میبخشد. با داشتن این فناوری در سایت، کاربران شما سریعتر و بهتر به دادههای سایت دسترسی خواهند داشت و راحتتر اکشنهای دلخواهشان را انجام میدهند.
از جمله کاربردهای مهم ایجکس در بهبود تجربه کاربری سایت عبارتند از:
- ثبت سریع و راحت نظرات
- بررسی سریع اطلاعات کاربر در زمان ثبت نام
- ثبت رای برای محتوای صفحات سایت و مشاهده فوری نتایج
کارکرد ایجکس در ثبت نظرات وبسایت مشابه نمایش کامنتها در فیسبوک است. یعنی ابتدا با ساخت یک تابع سرور، بخش کوچکی از دادهها را به شما نشان میدهد و سپس با فراخوانی این تابع در scroll down اطلاعات بیشتر را به نمایش میگذارد.
یا در زمان ثبت نام کاربران در سایت شما، ایجکس یک تابع استاتیک در برنامه سرور میسازد تا دیتابیس را برای یافتن اطلاعات قبلی و مشابه چک کند. این عملکرد ایجکس برای یافتن کاربران مشابه یا اطلاعات آنها که از قبل ثبت شده، کاربرد دارد.
۴- کاهش ترافیک سرور و استفاده از پهنای باند
یکی دیگر از تاثیرات ایجکس بر سئوی سایت، کاهش ترافیک سرور و همچنین استفاده از پهنای باند است. این فناوری فقط داده های لازم بین کلاینت و سرور را رد و بدل میکند. بنابراین دیگر نیازی به ارسال یا انتقال دیتای کل صفحه به سرور نیست.
از طرفی، این تکنولوژی کمک میکند تا برنامههای سایت بدون نیاز به دادههای زیاد رندر شوند. به این ترتیب بار ترافیک سرور کاهش پیدا میکند. وقتی بار ترافیک کاهش پیدا کند و سرعت بارگذاری سایت هم بیشتر شود، به پهنای باند کمتری نیاز پیدا میکنید.
مشکلات ایجکس در سئو
تکنولوژی ایجکس با تمام مزیتها و تاثیرات مثبتی که در عملکرد سئوی سایتها دارد، همزمان میتواند تاثیرات منفی هم به دنبال داشته باشد. بعضی از این تاثیرات منفی مربوط به مشکلاتی است که ایجکس در اصل و پایه سئو ایجاد میکند.
من در ادامه به ۳ مورد از مشکلات ایجکس در سئو اشاره میکنم.
۱- سختی ایندکس توسط موتورهای جستجو
مهم ترین و اصلی ترین مشکلی که فناوری ایجکس برای سئو ایجاد میکند، سختی ایندکس صفحاتی است که در آنها به کار گرفته میشود. یعنی موتورهای جستجو قادر به مشاهده محتوای بارگذاری شده توسط ایجکس و ایندکس آن نیستند.
اینجا ۲ نکته وجود دارد:
- بارگذاری اولیه صفحه: اگر صفحه در بارگذاری اولیه با ایجکس بارگذاری شود، موتورهای جستجو، در شرایط نرمال به سختی محتوا را ایندکس میکنند.
- بارگذاری ثانویه: اگر قرار است محتوای صفحه با کلیک روی بخشی از صفحه و یا فعالیت خاصی، بارگذاری شود، گوگل این محتوا را نمیتواند ایندکس کند.
بنابراین، زیاده روی در استفاده از Ajax در صفحات سایت باعث میشود تا موتورهای جستجو نتوانند به محتوای صفحات سایت شما دسترسی پیدا کنند. درنتیجه، رتبه سئوی سایت شما در گوگل و سایر موتورهای جستجو کاهش پیدا خواهد کرد.
۲- ایجاد مشکل در امنیت سایت
امنیت سایت شما یکی از شاخصهای اندازه گیری اعتبار آن است. هر عاملی که امنیت سایتتان را تحت تاثیر قرار دهد، میتواند نمره عملکرد سئوی سایتتان را کاهش دهد.
مشکلی که استفاده از تکنولوژی ایجکس برای امنیت سایت شما ایجاد میکند، این است که متن و کد منبع آن قابل مشاهده است. یعنی اگر AJAX به درستی استفاده نشود، کاربران میتوانند با حملات XSS و CSRF امنیت سایت شما را به خطر بیندازند.
۳- محدودیت مرورگرها در استفاده از صفحات ایجکس
مشکل دیگر استفاده از ایجکس در سایت های اینترنتی، محدودیت مرورگرها در خواندن یا پشتیبانی این تکنولوژی است. دلیل این مسئله هم این است که ساختار ایجکس به شدت به زبان جاوا اسکریپت وابسته است.
درنتیجه مرورگرهای خیلی قدیمی یا مرورگرهایی که دارای این تکنولوژی نیستند، از صفحاتی که با ایجکس طراحی میشوند، پشتیبانی نمیکنند.
چه سایت هایی از ایجکس استفاده می کنند؟
ای جکس به دلیل مزایا و کاربردهایی که در بهبود تجربه کاربری و سرعت سایت ها دارد، در انواع سایتها مثل فروشگاههای آنلاین برای افزایش تعامل مخاطب و نرخ فروش استفاده میشود.
همچنین به خاطر کاربردهای مهم فناوری ایجکس در بهبود تعامل با مخاطب، سایتهای بزرگی مثل گوگل و یاهو در سرویسهای Gmail، گوگل مپ و Yahoo Mail از این تکنولوژی استفاده میکنند.
سخن پایانی
فناوری ایجکس AJAX باعث ارتقای تجربه کاربری سایتها و بهینه سازی سرعت و ترافیک سرورها میشود.
این فناوری به دلیل کمک به ایجاد صفحات تعاملی و پویا برای کاربران، به شدت مورد توجه توسعه دهندگان وب قرار گرفته و در طراحی صفحات سایتهای اینترنتی استفاده میشود.
استفاده از ایجکس در سایت های اینترنتی مزایای مختلفی مثل بهبود سرعت دسترسی کاربران به دادههای سایت، کاهش ترافیک سرور، استفاده بهینه از پهنای باند، بهبود تجربه کاربری UX و… به همراه دارد.
البته استفاده از این تکنولوژی خالی از عیب و مشکل هم نیست. مشکلات امنیتی، عدم پشتیبانی مرورگرهای قدیمی و عدم قابلیت ایندکس توسط موتورهای جستجو باعث میشود تا از ایجکس را در سایتها با احتیاط استفاده کنیم.
مهدی محمدی
مدرس و مشاور سئو
مهدی محمدی موسس و مدیر آکادمی سئو سفینه است. کار اصلی مهدی محمدی آموزش سئو است.