بررسی پارامترهای UTM در سئو: ۹ نکته ضروری که باید بدانید

من در این محتوا به بررسی پارامترهای UTM در سئو می‌پردازم.

اگر شما می‌خواهید بودجه کراول سایتتان بهینه شود، داده‌های کمپین دقیق و قابل اعتماد داشته باشید، لینک‌هایتان کوتاه، تمیز و بدون URL تکراری باشند و از خطاها و مشکلات رایج سئو مرتبط با UTM دور بمانید، این مقاله برای شما مناسب است.

با من تا انتهای این محتوا همراه باشید تا با نکات مهم و ضروری در استفاده از این پارامترها آشنا شوید.

UTM چیست؟

پارامتر یا کد یو تی ام UTM، مخفف عبارت Urchin Tracking Module، تکه‌ای از متن URL است که به انتهای آن اضافه می‌شود و امکان ردگیری معیارهای سئو و عملکرد بازاریابی دیجیتالی را فراهم می‌کند.

رشته پارامترهای یو تی‌ ام که در ساختار یک لینک قرار می‌گیرد، معمولا برای معرفی سورس‌ها، رسانه‌ها، کمپین‌ها، ترم و محتواها استفاده می‌شود.

مثلا در URL زیر

عبارت http://example.com/seo-best-tool-for-keyword-research بخش اصلی URL صفحه است. و قسمت utm_campaign=blogpost پارامتر utm است. این پارامتر به پستی که در یک کمپین منتشر شده و میزان بازدید کنندگانی که از طریق لینک این پست وارد سایت شده‌اند، اشاره می‌کند.

پارامترهای یو تی ام امکان ردیابی لینک‌ها از کانال‌های ورودی ترافیک و سنجش اثرگذاری آنها روی سئوی سایت را فراهم می‌کنند.

کاربرد پارامترهای UTM در سئو

پارامترها یا کدهای Urchin ابتدا در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی و برای کمک به تحلیل آمار وب استفاده می‌شدند. بعدها، و از سال ۲۰۰۵ توسط گوگل برای تحلیل عملکرد سایت‌ها با گوگل آنالیتیکس ادغام شدند.

این پارامترها یا تگ‌ها برای ردیابی لینک‌های ورودی و اندازه‌گیری میزان تاثیرگذاری محتوای مربوط به آنها در خارج از سایت کمک می‌کنند؛ به‌خصوص برای تشخیص منابع ورود ترافیک به سایت، چگونگی ورود و پیگیری شرایط آنها کمک‌کننده هستند.

آنها اطلاعات دقیقی از سایت، پلتفرم یا کانال ورودی که کاربران از طریق لینک آنها وارد سایت می‌شوند، زمان حضور یا توقف کاربران در سایت و نرخ تبدیل آنها را به شما نشان می‌دهند.

این پارامترها را به خصوص برای ردیابی کمپین‌های تبلیغاتی و تحلیل عملکرد و اثرگذاری آنها روی سئو می‌توانید استفاده کنید.

انواع پارامترهای utm

کدها یا پارامترهای یو تی ام در ۵ نوع اصلی و برای کاربردهای مختلف در مانیتورینگ سئو استفاده می‌شوند. این ۵ نوع پارامتر اصلی و کاربردهای آنها عبارتند از:

یو تی ام کمپین

این نوع یو تی ام در انتهای لینک‌های ورودی اطلاعات مهمی از ترافیک ورودی کمپین‌های تبلیغاتی، مثل منبع ورود ترافیک، نوع رسانه (تبلیغات کلیکی)، و نام کمپین را به شما می‌‌دهد.

مثلا utm_campaign=summer_sale عملکرد کمپین فروش تابستانی (summer_sale) را به شما نشان می‌دهد.

یو تی ام سورس

این کد نشان می‌دهد که بازدیدکنندگان سایت از کدام سایت، پلتفرم، یا شبکه اجتماعی وارد شده‌اند. مثلا پارامتر utm_source=linkdin.com نشان‌دهنده منبع یا سورس ترافیک ورودی از شبکه لینکدین است.

پارامتر مدیوم

کد یو تی ام مدیوم (medium) نشان می‌دهد که ترافیک ورودی از طریق چه رسانه‌ای وارد سایت شده است. مثلا رسانه‌ی تبلیغات کلیکی، شبکه‌های اجتماعی و… . مثلا utm_medium=cpc نشان دهنده ترافیک ورودی از رسانه تبلیغاتی کلیکی است.

پارامتر کانتنت یا محتوا

پارامتر یا تگ کانتنت (content)، نوع دیگری از یوتی ام است که برای اشاره به نوع محتوای لینک اشاره می‌کند. مثلا utm_contetn=image نشان دهنده محتوای تصویری است که کاربر را به سایت لینک داده است.

یو تی ام term

تگ یا پارامتر ترم (term) معمولا برای اضافه کردن کیوردها به گوگل ادد یا تبلیغات گوگل به کار می‌رود.

وقتی شما تبلیغات گوگل ادز انجام می‌دهید، ترافیک ورودی شما با پارامترهای منبع یا رسانه google/cpc مشخص می‌شوند. این پارامترها مشخص نمی‌کنند که دقیقا چه کلیدواژه‌ای کاربران را متقاعد به بازدید از سایت کرده است.

و همین جا هست که utm ترم به کار می‌آید. این پارامتر نشان می‌دهد که تبلیغ گوگل ادد چطور و از طریق چه کلمه کلیدی کاربران را تحریک و تشویق به بازدید از سایت شما کرده است.

برای اینکه از پارامترها یا تگ‌های UTM برای بهبود عملکرد کمپین‌های تبلیغاتی یا سئوی سایت خود استفاده کنید، باید یک سری نکات ضروری و مهم را رعایت کنید. من در ادامه به ۸ مورد از این نکات مهم اشاره می‌کنم.

۱. به جای ؟ از # استفاده کنید

در URLها علامت ? (query string) پارامترها را به سرور ارسال می‌کند و از دید موتورهای جستجو هر ترکیب متفاوت یک URL جدا است. اما هر چیزی بعد از # (fragment) توسط مرورگر تفسیر می‌شود و به سرور فرستاده نمی‌شود؛ بنابراین از دید موتور جستجو نسخهٔ پایه صفحه محسوب می‌شود.

مثال

• https://example.com/?utm_source=telegram = گوگل این را یک URL جدا می‌داند.
• https://example.com/#utm_source=telegram = گوگل یک صفحه تشخیص می‌دهد.

چرا # بهتر است؟

۳ دلیل وجود دارد که # از نظر سئو بهتر است:

1. کاهش duplicate URLs: پارامترهای query باعث ایجاد نسخه‌های زیاد از همان صفحه می‌شوند که گوگل باید آن‌ها را کراول کند.
2. صرفه‌جویی در Crawl Budget: اگر سایت بزرگ دارید، جلوگیری از ایجاد URLهای جداگانه با UTM باعث می‌شود کراول بودجه برای صفحات مهم‌تر آزاد بماند.
3. ردیابی بدون آسیب به سئو: گوگل آنالیتیکس می‌تواند مقادیر پس از # را خوانده و ثبت کند؛ بنابراین داده‌های کمپین را از دست نمی‌دهید.

محدودیت‌ها و نکات عملی

• از دید سرور، fragment (قسمت بعد از #) ارسال نمی‌شود. اگر وابسته به سمت سرور هستید (مثلاً برای نمایش محتوای متفاوت یا ردیابی سروری) باید این نکته را در نظر داشته باشید.
• برای اینکه آنالیتیکس fragment را به عنوان کمپین شناسایی کند ممکن است نیاز به تنظیم یا ارسال دستی مقدار (در صورت نیاز) با GA4 یا GTM داشته باشید؛ اما در عمل بسیاری از تنظیمات استاندارد آنالیتیکس/پیکره‌بندی‌ها این کار را پوشش می‌دهند یا با یک تکه‌کد ساده قابل انجام است.
• در صفحات SPA (مثل React/Vue) استفاده از fragment معمول است و مدیریت آن آسان‌تر است؛ اما در سایت‌های سنتی نیز روش تبدیل لینک‌ها به fragment مفید است.

نمونهٔ لینک‌ها

نسخه با ? (معمول):
https://example.com/product?utm_source=nl&utm_medium=email&utm_campaign=winter
نسخهٔ پیشنهادی با #:
https://example.com/product#utm_source=nl&utm_medium=email&utm_campaign=winter

چطور لینک‌های موجود را خودکار تبدیل کنیم؟

اگر از وردپرس استفاده می‌کنید، یواست این کار را برای شما ساده کرده است و شما به سادگی می‌توانید UTM ها را از ? به # تبدیل کنید.

برای انجام این کار وقتی وارد پنل مدیریت وردپرس شدید، به مسیر افزونه یواست > بهینه‌سازی خزیدن > پیشرفته > پاک‌سازی URL بروید.

سپس با این باکس مواجه می‌شوید و مانند تصویر زیر تیک آن را فعال کنید.

اما اگر از وردپرس استفاده نمی‌کنید، مثلا سایتتان کدنویسی شده است بدیهی است که باید از برنامه‌نویستان بخواهید این کار را برای شما انجام دهید.

۲- استاندارد درستی برای نامگذاری پارامترهای UTM در نظر بگیرید

وقتی برای هر کمپین یا استراتژی بک لینک‌سازی از پارامترهای UTM استفاده کنید، نامگذاری و طراحی لینک‌های حاوی این تگ‌ها پیچیده و گیج کننده می‌شود.

ولی اگر از یک قرارداد و استاندارد درست برای نام گذاری و طراحی این پارامترها یا تگ‌ها استفاده کنید، دیگر برای شما یا اعضای تیم سئو یا بازاریابی‌تان گیج کننده نخواهند بود.

مثلا برای یک کمپین مشخص، تگ سورس، مدیا و کمپین را به ترتیب از چپ به راست درج کنید و از علامت # قبل از عبارت utm و خط زیر یا (_) بعد از آن و علامت & مابین پارامترها به عنوان جدا کننده استفاده کنید.

نکته مهم دیگر این است که این قاعده نام‌گذاری را به صورت یکسان و یکنواخت، برای تمامی لینک‌های UTM یک کمپین یا رویداد، به طور مشترک استفاده کنید.

رعایت این قواعد نام‌گذاری باعث می‌شود تا:

• نظم و ساختار مناسبی برای لینک‌ها ایجاد کنید؛
• زمان کمتری هم برای بررسی عملکردها آنها صرف کنید؛
• کار اعضای دیگر تیم سئو را برای طراحی URLها، پیگیری و تحلیل آنها راحت کنید.

۳- نام‌های کوتاه و کامل انتخاب کنید

در طراحی و نام‌گذاری پارامترها یا تگ‌های UTM از اسم‌های کوتاه و کامل استفاده کنید. عبارت‌های کوتاهی که به طور کامل پارامترها را تشریح می‌کنند و اطلاعات دقیقی از جزئیات لینک مثل مبدا، مدیا، نام کمپین و… می‌دهند.

از کدهای شفاف، دقیق و منحصربفرد برای URLها استفاده کنید تا تشخیص لینک‌ها از یکدیگر به راحتی و با سرعت انجام شود.

مثلا فرض کنید می‌خواهید کتاب جدیدتان را به عنوان بخشی از بازاریابی ایمیلی به کاربران معرفی کنید. برای این کار از این کد یو تی ام کوتاه ولی با معنی می‌توانید استفاده کنید:

۴- از حروف کوچک برای نامگذاری پارامترها استفاده کنید

نکته مهمی که در ساختن یا نامگذاری پارامترهای یو تی ام باید مدنظر قرار دهید، استفاده از حروف یک‌دست کوچک یا بزرگ است.

UTM ها نسبت به حروف کوچک و بزرگ انگلیسی حساس هستند. یعنی مثلا سورس «Ahrefs» و «ahrefs» به عنوان تگ یو تی ام، به عنوان دو منبع یا سایت مختلف درنظر گرفته می‌شوند. درصورتی که هر دو به نام یک سایت اشاره می‌کنند.

بنابراین در زمان نام‌گذاری UTMها فقط از حروف کوچک، یا فقط از حروف بزرگ استفاده کنید، نه ترکیبی از هر دوی آنها. و ترجیحا برای تمامی کاراکترها از حروف کوچک استفاده کنید.

۵- لیستی از لینک های UTM تهیه کنید

یکی از نکات مهم در استفاده از لینک‌های حاوی یو تی ام این است که لیستی از آنها تهیه کنید و لیست آنها را در قالب یک سند به ثبت برسانید. این کار به شما کمک می‌کند تا با اعضای تیم بازاریابی در طراحی یا استفاده از لینک‌های مشترک، هماهنگ شوید. این هماهنگی باعث می‌شود تا دیگر کسی تگ‌های تکراری نسازد.

برای تهیه یک لیست دقیق از پارامترها یا تگ‌های UTM می‌توانید از ابزارهایی مثل Google Sheets استفاده کنید. این ابزار کار شما را برای نام‌گذاری، شماره‌گذاری و ترتیب‌بندی، جستجو، طراحی منحصربفرد و یونیک و دسترسی راحت و سریع، آسان‌تر می‌کند.

۶- مشخصات دقیق لینک‌های UTM را ثبت کنید

نکته مهم دیگر در استفاده از تگ‌ها یا پارامترهای یو‌تی ام این است که بعد از ایجاد لیستی برای آنها، مشخصات‌شان را به طور دقیق ثبت کنید.

در این لیست نام کسانی که این پارامترها را می‌سازند و همچنین زمان ایجاد آنها را در یک ستون جداگانه ثبت کنید. به این ترتیب، در صورت نیاز و در زمان بروز مشکل یا چالش، اعضای تیم می‌دانند که به چه شخصی مراجعه کنند تا جواب سوال‌شان را بگیرند.

۷- کدهای ردیابی UTM را به ابزار بازاریابی خود متصل کنید

نکته ضروری دیگر در استفاده از کدهای یو تی ام این است که آنها را به ابزار بازاریابی یا سیستم CRM خود متصل کنید. این کار باعث می‌شود تا تصویر واضح و دقیقی از اثرگذاری کانال‌های مختلف بازاریابی آنلاین بر سایت و اهداف مدنظرتان به دست بیاورید.

همچنین می‌توانید اهداف خود را در درون ابزار گوگل آنالیتیکس تنظیم کنید تا شاخص‌های کلیدی سئو و معیارهای دیگر مثل معیار تعامل یا اینگیجمنت کاربران را بسنجید.

۸- هنگام کپی کردن کدهای یو تی ام دقت کنید

استفاده از لینک‌های دارای کدهای UTM برای محتواهای مختلف و نوشتن عبارات طولانی آنها خسته کننده و وقت‌گیر است. از این رو ممکن است از کپی و پیست برای جابجا کردن آنها استفاده کنید.

کپی کردن لینک‌های متعلق به محتواهایتان که دارای کدهای UTM هستند، و چسباندن آنها در جای دیگر خیلی راحت است. اما ممکن است برای ردیابی این کدها دردسرساز شود.

بهتر است از کپی و پیست برای URLهایی استفاده کنید که فاقد کدهای یو تی ام هستند. درست است که کپی نکردن کاری مشکل است ولی درعوض، ترافیک مختص به هر URL را به طور دقیق و درست ردیابی می‌کنید.

۹- قواعد به کارگیری از پارامترهای UTM در شبکه‌های مجازی را رعایت کنید

وقتی از پارامترهای یو تی ام برای لینک‌های ورودی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید، می‌توانید در گزارشات گوگل آنالیتیکس میزان ترافیک دریافتی از هر شبکه یا پلتفرم را به طور مجزا بررسی کنید.

برای این کار باید یک سری قواعد برای به‌کارگیری این تگ‌ها را به‌کار بگیرید. این قواعد برای شبکه‌های اجتماعی مختلف عبارتند از:

توییتر

لینک‌های دارای پارامترهای UTM را به صورت کوتاه و نهایتا در ۱۶۰ کاراکتر و در بایو یا توضیح پروفایل خود به کار ببرید. این لینک‌ها را در فیلد وبسایت، توییت‌های معمولی و یا در توییت تبلیغاتی به کار ببرید.

یک نمونه از رشته پارامترهای یو‌تی‌ام برای پروفایل توییتر عبارتند از:

فیسبوک

URLهای حاوی تگ‌های یو تی ام را در مکان‌های مختلفی در شبکه اجتماعی فیسبوک می‌توانید به اشتراک بگذارید. مثلا در بخش اطلاعات تماسی پروفایل، در به‌روزرسانی استاتوس، در توضیحات کوتاه زیر تصویر پروفایل‌تان و در پست‌های مختلف.

تنها جایی که باید از فرمت کوتاه شد‌ه‌ی این URLها استفاده کنید، در درون پست‌ها است. در جاهای دیگر بهتر است از فرمت کامل URLها استفاده کنید. دقت کنید که طول این لینک بیشتر از ۱۶۰ کاراکتر نباشد.

مثلا #utm_source=facebook&utm_medium=profilepost&utm_campaign=website یک نمونه رشته پارامتر است که در بخش پروفایل به اشتراک گذاشته شده است.

لینکدین

در شبکه اجتماعی لینکدین می‌توانید لینک‌های حاوی تگ‌های utm را در جاهای مختلفی به اشتراک بگذارید. البته، تنها نقاط قابل ردیابی این UTMها در پروفایل حرفه‌ای لینکدین است.

چند نمونه از بهترین نقاط این شبکه برای اشتراک‌گذاری این URLها عبارتند از:

• بخش اطلاعات تماسی پروفایل
• بخش‌های پروژه و انتشارات پروفایل حرفه‌ای
• در بخش به‌روزرسانی استاتوس روی پروفایل حرفه‌ای
• در به‌روزرسانی استاتوس در یک گروه
• در پیام‌های خوش آمدگویی یا ایمیل‌های اطلاع رسانی به اعضای گروه
• بخش مرور صفحه
• بخش محصولات و خدمات برند یا شرکت

یک نمونه از رشته پارامتر UTM برای پروفایل لینکدین عبارتند از:

نحوه ساخت لینک های UTM در گوگل آنالیتیکس

حالا که با پارامترها یا تگ‌های یو تی ام و مزیت‌های آنها آشنا شدید، می‌توانید آنها را برای ردیابی لینک‌های مختلف به کار ببرید. از آنجایی که باید این تگ‌ها را در دفعات زیاد و برای تعداد فراوانی از کمپین‌ها، پلتفرم‌ها، محتواها و بخش‌های دیگر استفاده کنید، نیاز به پلن مشخص برای طراحی آنها دارید.

شما باید این پارامترها را به گونه‌ای طراحی کنید که بتوانید به راحتی و به سرعت آنها را ردیابی و درک کنید، و داده‌های درستی از آنها در گوگل آنالیتیکس استخراج کنید. برای این کار به یک ابزار تخصصی نیاز پیدا می‌کنید.

یک ابزار خوب برای ساخت این پارامترها Google URL Builder است. همچنین می‌توانید از افزونه UTM.io در مرورگر کروم گوگل برای طراحی خودکار این نوع URLها استفاده کنید.

سخن آخر

پارامترهای UTM اطلاعات ارزشمندی از ترافیک ورودی سایت شما از کانال‌های مختلف در اختیار شما قرار می‌دهند. این داده‌ها کمک می‌کنند تا نتایج کمپین‌ها، رویدادها و استراتژی‌های مارکتینگ خود در بیرون از سایت‌تان را رصد کنید.

از طرف دیگر باید طوری از این پارامترها استفاده کنید که علاوه بر استفاده موثر برای مقاصد بازاریابی، به سئو سایتتان نیز آسیبی نخورد.