آیا هوش مصنوعی جایگزین متخصصان سئو خواهد شد؟

من در این محتوا به خطر جایگزینی متخصصین سئو توسط AI می‌پردازم.

عده‌ای از اهالی سئو هوش مصنوعی را یک تهدید برای این حیطه می‌دانند. آن‌ها تصور می‌کنند که AI به زودی جای افراد متخصص در سئو را می‌گیرد و امنیت شغلیشان را به خطر می‌اندازد!

اگر شما هم چنین دغدغه‌ای دارید، با من تا انتهای این محتوا همراه شوید تا جواب قاطعی برای آن بگیرید.

تحولات هوش مصنوعی و نگرانی اهالی سئو

با گسترش هوش مصنوعی و gen AI یا همان هوش مصنوعی مولد (generative AI) نگرانی‌های زیادی در بین اکثر افراد شاغل یا صاحبان کسب‌وکارها، به‌خصوص اهالی سئو ایجاد شده است. این نگرانی‌ها در مورد جایگزینی ربات‌ها و ابزارهای AI و از بین رفتن امنیت شغلی آنهاست.

پر سر و صداترین تحولی که هوش مصنوعی در سئو ایجاد کرده است، ظهور نتایج AIO (AI Overview) در جایگاه صفر نتایج گوگل (سرپ) است. با ظهور این پدیده AI، به جای اینکه لینک یک سایت را در بالای سرپ ببینیم، مثل تصویر زیر که برای سرچ کوئری « zero click in seo » است؛ جواب هوش مصنوعی گوگل یا AIO را می‌بینیم.

البته این موضوع چندان جدیدی نیست و قبل از ظهور AIO نیز در نتایج گوگل شاهد وجود featured snippet بودیم. در تصویر زیر فیچرد اسنیپت برای کیورد متخصص سئو کیه نمایش داده می‌شود که برای سایت سفینه است.

ظهور AIO باعث افت ۳۳ درصدی نرخ کلیک CTR سایت‌ها شده و نگرانی‌های زیادی در بین اهالی سئو ایجاد کرده است. نگرانی اینجا است که اگر این روند ادامه پیدا کند، و سئو جایگاه و تاثیرش را در دیجیتال مارکتینگ از دست بدهد، متخصصین سئو بیکار می‌شوند.

یا نمونه دیگر از تحولاتی که هوش مصنوعی ایجاد کرده، طراحی ابزارهای تولید محتوا مثل ChatGPT، Copy.ai، Rytr ،SEO.ai، SEO Surfer و… است که محتواهای متنی سئو، تصویری، ویدیویی و… می‌سازند.

حال تصور کنید اگر هوش مصنوعی پیشرفت بیشتری کند و علاوه بر تولید محتوا، کارهای دیگر سئو مثل تحلیل عملکرد سایت، لینک‌سازی داخلی، مانیتورینگ منظم سایت و… را هم انجام دهد، دیگر چه نیازی به وجود متخصص سئو است!

این دغدغه‌ها و نگرانی‌ها کاملا طبیعی است. اما وقتی به مسئله و شواهد موجود منطقی نگاه می‌کنیم، نگرانی‌ها تا حد زیادی برطرف می‌شوند و به این نتیجه می‌رسیم که نیروی انسانی به راحتی حذف شدنی نیست.

۱- ابزارهای AI جایگزین نیستند! دستیار متخصصین سئو هستند

سئوی سایت کاری بسیار حرفه‌ای و تخصصی است. حجم کار در سئو بسیار بالا است و طراحی و اجرای تکنیک‌های سئو بسیار وقت‌گیر است.

قبل از اینکه سئو به شکل حرفه‌ای و مدرن خود مطرح باشد، خبری از بنچ‌مارک‌ها و ابزارهای تخصصی و تحلیلی سئو نبود. تولید یک محتوای متنی سئو شده، طراحی استراتژی تولید محتوا و بسیاری کارهای دیگر به روزها و هفته‌ها زمان نیاز داشت.

حال با ورود هوش مصنوعی به این عرصه و ارائه ابزارهای تخصصی، قصه‌ی ابزارهای سئو دوباره و در سطحی دیگر تکرار می‌شود. سئوکاران حالا با کمک ابزارهای AI می‌توانند کارهایی مثل تولید محتوا، کیورد ریسرچ، شناسایی ارتباط معنایی بین کیوردها، شناسایی لینک‌های شکسته و… را سریع‌تر، دقیق‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام دهند.

بنابراین، تاثیرات AI بر دنیای سئو تا به اکنون مثبت بوده و این تکنولوژی مانند یک ابزار کمکی و دستیار در کنار سئو کارها قرار گرفته است. و چیزی که واضح و روشن است، نقش کلیدی متخصصین سئو در استفاده از این ابزارها است. چون این ابزارها به خودی خود کار نمی‌کنند و وظایف متخصص سئو را به طور کامل انجام نمی‌دهند؛ بلکه نیاز به یک راهبر یا متخصص برای کار کردن دارند.

۲- ابزارهای تولید محتوای هوش مصنوعی احتیاج به بازنگری انسانی دارند

یکی از بزرگ‌ترین آورده‌های هوش مصنوعی برای بازاریابی دیجیتالی و سئو، ارائه ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید محتوا است. این ابزارها موضوعات بکر و ایده‌های خلاقانه برای تولید محتوا پیشنهاد می‌دهند، ساختار محتوایی طراحی می‌کنند، انواع محتواهای متنی، تصویری، ویدیویی، صوتی و… تولید می‌کنند، محتوای شما را ویرایش می‌کنند و کارهای دیگر.

ابزارهای AI به معتبرترین و بزرگ‌ترین پایگاه‌های داده در دنیا متصل هستند و اطلاعاتی دقیق و به‌روز برای تولید محتوا ارائه می‌دهند. آنها به متخصصین سئو در یافتن ایده درست بر مبنای سرچ اینتنت یا هدف جستجو، نوشتن زیرعنوان‌ها، خلاصه نویسی محتوا و… کمک می‌کنند.

با این حال، موضوع اصلی و اولیه توسط متخصص سئو یا تولیدکننده محتوا مطرح می‌شود. و تصمیم نهایی برای طراحی ساختار و تولید محتوا با خود اوست، نه با هوش مصنوعی!

۳- کارهایی که فقط یک سئوکار می‌تواند انجام دهد

درست است که هوش مصنوعی کمک زیادی به انجام تکنیک‌های سئو مثل تحقیق کلمات کلیدی، تحلیل رقبا، مانیتورینگ آپدیت الگوریتم‌های گوگل و تحلیل اثر آنها بر سئو و… می‌کنند، ولی در انجام یک سری کارها عاجز هستند؛ کارهایی که فقط یک سئوکار می‌تواند انجام دهد.

مثلا شناخت مخاطب هدف و انتقال این شناخت به طراحی تکنیک‌های سئو کاری نیست که AI از عهده آن بربیاید.

چند نمونه‌ی دیگر از این موارد عبارتند از:

استراتژی‌های سئو برای هر سایت منفرد به فرد است

هر سایت یا برندی متناسب با شرایط منحصربه‌فرد خود، به استراتژی‌های خاصی برای بهینه‌سازی نیاز دارد. درک این شرایط و چالش‌ها و محدودیت‌های موجود در یک شرکت و طراحی استراتژی‌های سئو بر مبنای آنها، تنها از عهده یک متخصص سئو برمی‌آید.

هوش مصنوعی درک زیادی از مناسبات انسانی یا اجتماعی ندارد. از این رو، نمی‌توان انتظار داشت که بتواند همگام با تغییر شرایط، استراتژی‌های سئوی یک سایت، برند یا شرکت را به شکل انحصاری تغییر دهد یا به‌روز کند.

مثلا اگر یکی از اعضای تیم سئو گروه را ناگهان ترک کند، هوش مصنوعی نمی‌تواند راه حلی برای پر کردن جای خالی این عضو ارائه دهد یا وظایف نیمه‌کاره او را انجام دهد. و این تنها از ذهن خلاق متخصص سئو برمی‌آید که این چالش را چطور مدیریت کند.

اجرای تکنیک بک‌لینک سازی به متخصص سئو نیاز دارد

شاید هوش مصنوعی بتواند به شما در سئوی خارجی و بک‌لینک‌سازی کمک کند، یا راه‌حل خلاقانه‌‌ای برای مشکلات تکنیکال سئو ارائه دهد، ولی به تنهایی از عهده‌ی اجرای این تکنیک‌ها برنمی‌آید.

مثلا فرض کنید وضعیت بک‌لینک‌ها را به کمک AI سنجیده‌اید و چند بک‌لینک شکسته پیدا کرده‌اید. آیا هوش مصنوعی می‌تواند با سایت‌های ارجاعی این بک‌لینک‌ها برای رفع مشکلات آنها مذاکره کند؟

آیا هوش مصنوعی می‌تواند به جای شما برای دریافت بک‌لینک، انتشار پست مهمان یا رپورتاژ آگهی و… با صاحبان سایر سایت‌ها، برندها یا بلاگرها ارتباط انسانی برقرار کند؟

تعیین اولویت بندی استراتژی‌های سئو

یکی از مهم‌ترین نقش‌هایی که یک متخصص سئو برعهده دارد، طراحی پلن سئو، و تعیین الویت‌بندی استراتژی‌های سئو است. این الویت‌بندی ممکن است در ابتدا به یک شکل باشد، ولی به مرور زمان و با تغییر شرایط، عوض شود.

تمامی این کارها به تعامل با مدیر سایت، اعضای تیم سئو، بررسی شرایط سایت، و اعمال تغییرات در پلن سئو در طی زمان نیاز دارد. کدام یک از این کارها را هوش مصنوعی می‌تواند به تنهایی و بدون دخالت متخصص سئو انجام دهد؟

۴- خلاقیت فقط در انسان است

ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند داده‌ها و اطلاعات وسیعی را در اختیار شما قرار دهند. ولی تمامی این داده‌ها گردآوری شده هستند و از منابع مختلفی که توسط انسان‌ها نوشته یا ساخته شده‌اند، جمع‌آوری می‌شوند.

به عبارتی، این داده‌ها جمع می‌شوند نه اینکه خلق شوند. و ابزارهای مصنوعی در مقایسه با متخصصین سئو، خلاقیت زیادی در ایجاد طراحی یک محتوا، استراتژی، تکنیک و… ندارند.

خلاقیت، توانایی تفسیر و شناخت و نگرش انسان در درک نیازهای مخاطب، خلق پیام‌های قانع کننده، خلق لحن و احساس در محتوا در سئو بسیار مهم و حیاتی هستند. و هوش مصنوعی از هیچ کدام از آنها به اندازه متخصصین سئو برخوردار نیست.

۵- هوش مصنوعی به اندازه متخصصین سئو اصول اخلاقی را نمی‌شناسد

یکی از مهم‌ترین فاکتورهای موفقیت در سئو پایبندی به قواعد و سیاست‌های گوگل، دستورالعمل‌های موتورهای جستجو و اصول اخلاقی و عرفی است. عدم رعایت این قواعد می‌تواند موقعیت سئوی سایت را به خطر بیندازد و باعث جریمه سایت یا پنالتی گوگل شود.

متخصصین حرفه‌ای سئو به خوبی به این قواعد آشنا هستند و آنها را رعایت می‌کنند؛ قواعدی که شاید هوش مصنوعی چیز زیادی از آنها نداند. آنها همچنین باید داده‌هایی که هوش مصنوعی در اختیارشان قرار می‌دهد را از نظر همخوانی با قوانین و سیاست‌های موجود بررسی کنند.

حتی اگر فرض کنیم که AI به قواعد و سیاست‌های موتورهای جستجو اشراف داشته باشد، باز هم نیاز به مداخله متخصصین سئو است. چراکه برخی قواعد مثل سیاست‌های سئوی محلی، متناسب با فاکتورهایی مثل جغرافیا، فرهنگ، شرایط اجتماعی و… تعیین می‌شوند.

۶- محدودیت‌های AI در سئو

هوش مصنوعی در کنار تمام مزیت‌ها و قابلیت‌هایی که دارد، از محدودیت‌هایی هم برخوردار است. این محدودیت‌ها به ‌خصوص در سئو خودنمایی می‌کنند و اهمیت کار متخصصین سئو را پررنگ‌تر می‌کنند.

چند نمونه از این محدودیت‌ها عبارتند از:

اتکا به اطلاعات موجود

یکی از بزرگترین محدودیت‌های هوش مصنوعی گردآورنده (gen AI) در سئو این است که تنها متکی به اطلاعات و داده‌های موجود در فضای اینترنت است که از قبل وجود داشته‌اند.

این مسئله کمی با اهداف سئو و بازاریابی دیجیتالی فاصله دارد. چرا که در سئو مدام با تغییر رفتار کاربران اینترنتی و ترندها مواجه هستیم و باید متناسب با آنها تغییر کنیم و به‌روز باشیم. به‌خصوص در سئوی سایت‌ فروشگاهی که متاثر از تغییر سلیقه و ذائقه بازار هست و مدام به داده‌های تازه نیاز دارد.

فقدان تجربه

هوش مصنوعی بسیار باهوش است و به اطلاعات وسیعی دسترسی دارد. با این حال، بزرگترین مزیت او همین دانش تئوری است. این ماشین گردآوری و تولید محتوا هیچ گونه تجربه‌ای در زمینه سئوی سایت‌ها ندارد. و مثل متخصصین سئو سال‌ها تجربه، به واسطه سئوی سایت‌های مختلف، کسب نکرده است.

کار با AI وابسته به انسان است

هوش مصنوعی یک ابزار کمکی است که به خودی خود کار نمی‌کند، بلکه به یک انسان یا اپراتور نیاز دارد تا آن را به کار بیندازد. اگر شما به عنوان تولید کننده محتوا به او موضوع ندهید، محتوایی تولید نمی‌کند. یا اگر پرامپت درستی برای تحلیل وضعیت سایت یا رقبا ننویسید، اطلاعات دقیق و به‌ درد بخوری دریافت نمی‌کنید.

کسی باید باشد که کار با هوش مصنوعی را بلد باشد، تا این ابزار کارایی داشته باشد. به عبارتی، کار با AI وابسته به انسان است و وجود یک متخصص سئو که دانش سئوی کافی برای استخراج اطلاعات دارد، برای سئوی سایت ضروری است.

۷- آمار پذیرش AI هنوز بالا نیست

طبق مطالعاتی که انجام شده به نظر می‌رسد که بخش قابل توجهی از مصرف‌کنندگان و کاربران همچنان از هوش مصنوعی استقبال نمی‌کنند.

مطالعه منتشر شده در SEJ نشان می‌دهد که اکثر کاربران قادر به تشخیص محتوای ساخته شده توسط AI هستند. طبق نتایج این مطالعه، ۶۳.۷۱ درصد از مصر‌ف‌کنندگان تصاویر هوش مصنوعی را از تصاویر واقعی تشخیص می‌دهند.

آمار تشخیص محتوای AI به‌خصوص محتوای متنی در جوانترها (۲۲ تا ۳۴ سال) تا بیش از ۸۸ درصد است. طبق این نظرسنجی، هوش مصنوعی در نسل هزاره کمتر طرفدار دارد و ۳۰ درصد از این افراد هیچ‌گونه علاقه‌ای به محتوای تولید شده توسط AI ندارند.

کلام آخر: هوش مصنوعی جای متخصصین را نمی‌گیرد

سئو مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و استراتژی‌ها است که انجام آنها نیاز به ذهن خلاق برای طراحی، تفکر تحلیلی برای تفسیر و آنالیز و احساس برای درگیر کردن مخاطب دارد. ویژگی‌هایی که فقط در یک انسان و متخصص سئوی کاربلد و باتجربه پیدا می‌شود.

ابزارهای هوش مصنوعی برای کمک به انجام سئو به عنوان یک دستیار برای سئو کارها بسیار ارزشمند هستند. ولی هیچ وقت نمی‌توانند جای سئو کارها را بگیرند.

هوش مصنوعی نمی‌تواند تهدیدی برای سئو و اهالی سئو باشد. سئو اصلی‌ترین ستون حفظ ساختار رقابتی جستجوی گوگل است.

جستجوی کاربران در موتور جستجوی گوگل بزرگترین منبع درآمد این شرکت است. تنها در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۴، گوگل از بخش جستجو، ۵۴ میلیارد دلار (طبق گزارش این صفحه) درآمد کسب کرد.

اگر سئو و متخصصین سئو حذف شوند، دیگر تبلیغات گوگل ادز بی‌معنی می‌شود و درآمد مستقیم گوگل از راه سرچ به شدت افت می‌کند. به نظر شما گوگل بیخیال این حجم بالای درآمد می‌شود؟ قطعا خیر!