گراف دانش گوگل چیست؟ 7 واقعیت جالب و روش بهینه‌سازی
ترفندهای سئو
من در این محتوا شما را با گراف دانش و ۷ واقعیت جالب درباره‌ی آن آشنا می‌کنم تا این قابلیت گوگل را بهتر درک کنید و سپس روش‌های بهینه‌سازی را خدمتتان توضیح می‌دهم.
گراف دانش نتیجه‌ی کوتاه و مختصری به نام پنل دانش در سرپ ارائه می‌دهد که اطلاعات پایه‌ای راجع به انتیتی‌ها را بدون نیاز به کلیک در اختیار کاربر قرار می‌دهد. این نوع نتیجه باعث افت نرخ کلیک و ترافیک سایت‌ها می‌شود. با این حال، نمایش سایت یا برند شما در این پنل باعث بهبود مشاهده‌پذیری سایت شما و برندسازی می‌شود.
با من تا انتهای این محتوا همراه باشید تا یاد بگیرید چطور سایت یا برندتان را در پنل دانش به نمایش دربیاورید و از آن برای بهبود عملکرد سئو استفاده کنید.
گراف دانش گوگل
گراف دانش گوگل (Google Knowledge Graph) یک دیتابیس یا پایگاه داده اطلاعاتی وسیع و گسترده است که داده‌های پراکنده در سراسر اینترنت را به شکل ساختاریافته در کنار هم گردآوری می‌کند.
گوگل از گراف دانش برای ارائه اطلاعات پایه‌ای و اولیه درباره‌ی یک انتیتی به کاربران در صفحه نتایج جستجو (سرپ) استفاده می‌کند.
گراف دانش همانند یک گراف، از شبکه‌ای از اطلاعات و داده‌های مرتبط تشکیل می‌شود. رئوس این گراف را انتیتی‌ها و خطوط گراف را ارتباط معنایی، مفهومی و مضمونی این انتیتی‌ها تشکیل می‌دهند.
این گراف شامل طیف وسیعی از انتیتی‌ها مثل برندها، کسب‌وکارها، افراد، مکان‌ها، وبسایت‌ها و سایر اشیاء موجود در وب است.
در گراف دانش، میلیاردها داده به شکل ساختاریافته در کنار هم گردآوری شده است تا دسترسی به آنها برای گوگل راحت‌تر باشد. به این ترتیب، کار گوگل برای یافتن سریع اطلاعات و ارائه‌ی آنها در قالب یک پاسخ ساده را بسیار راحت می‌کند.
مثلا وقتی شما نام یک شرکت یا فرد مشهور را در گوگل جستجو می‌کنید، گراف دانش از بین تمامی اطلاعات ساختاریافته‌ی اینترنتی، یک پروفایل از اطلاعات این شرکت یا فرد مشهور را در یک باکس کوچک به شما نشان می‌دهد.
گراف دانش یک ابزار بسیار کاربردی برای نمایش یک پروفایل ساده و ابتدایی از برندها، سلبریتی‌ها، کسب‌وکارها، فیلم‌ها و سایر اشیاء و افراد بسیار معروف است. این ابزار به مشاهده‌پذیری برند و سئوی سایت شما بسیار کمک می‌کند.
گراف دانش مربوط یکی از موضوعات جنرال در آموزش سئو است.
من در ادامه به ۷ واقعیت مهم درباره نالج گراف و مزیت‌های آن برای سئو اشاره می‌کنم.
۱- گراف دانش با پنل یا کارت دانش فرق دارد
خیلی از افراد گراف دانش را با کارت یا پنل دانش اشتباه می‌گیرند و تصور می‌کنند که اینها یکی هستند. اما گراف دانش با پنل دانش فرق دارد.
گراف دانش منبع تغذیه‌ی پنل دانش است و با گردآوری داده‌ها و یافتن ارتباط بین آنها به گوگل در نمایش پنل دانش کمک می‌کند. به عبارتی، پنل ویترین گراف دانش است.
مثلا وقتی شما در باکس سرچ گوگل کلمه «دیجی کالا» را جستجو می‌کنید، گوگل از طریق گراف دانش و از بین صدها هزار سایت و محتوای مرتبط با این کلمه، چنین نتیجه‌ای را در سرپ نمایش می‌دهد:
این نتیجه‌ی بسیار کوتاه به عنوان چکیده‌ای از تمامی اطلاعات موجود در اینترنت و در قالب یک باکس به نمایش درمی‌آید. این باکس، همان پنل دانش یا کارت دانش است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، پنل دانش شامل اطلاعات وسیعی از این برند مثل معرفی، آدرس سایت، بیوگرافی تاسیس شرکت، پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی و سایر اطلاعات لازم برای آشنایی کلی با این شرکت است.
۲- گراف دانش روی سئو تاثیر مثبت دارد
گراف دانش و به‌خصوص نمایش پنل دانش برای یک برند، سایت، محصول و سایر انتیتی‌های متعلق به یک سایت روی سئوی آن و برندسازی تاثیر مثبت دارد.
نمایش اطلاعات مهم و همچنین راه‌های ارتباطی، مثل شماره تماس یا آیدی شبکه‌های اجتماعی در پنل دانش به درگیر کردن یا اینگیجمنت Engagement مخاطب می‌انجامد.
چند تاثیر مثبت دیگر Knowledge graph و نمایش نتیجه‌ی آن به صورت پنل دانش بر روی سئوی سایت عبارتند از:
- بهبود مشاهده‌پذیری (visibility) برند یا سایت در سرپ
- آگاهی بیشتر کاربران در مورد موضوع
- جذب کلیک بیشتر
- ارائه اطلاعات اولیه و کلی درباره‌ی موضوع
- افزایش اعتبار و اعتمادپذیری سایت
- بهبود تجربه کاربری UX
مثلا پنل دانش «موسسه کانون زبان ایران» که در تصویر زیر می‌بینید، علاوه بر نمایش در بالای صفحه‌ی سرپ و جلوی چشم کاربران، اطلاعات دقیق و جامعی از آن، مثل راه ارتباطی با موسسه را در یک باکس کوچک ارائه می‌کند:
کاربران با دیدن این پنل به اعتبار بالای این موسسه پی می‌برند و به آن اعتماد می‌کنند. چراکه وقتی برندی بتواند اعتماد گوگل را جلب کند و در پنل دانش قرار بگیرد، احتمالا برند معتبری است.
۳- گراف دانش از منابع معتبر مثل ویکیپدیا استفاده می‌کند
شاید از خودتان بپرسید که دیتابیس مورداستفاده‌ی گراف دانش چیست. واقعیت این است که گراف دانش از صدها هزار منبع از سراسر وب برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کند.
طبق داده‌های گردآوری شده توسط ابزار Kalicube در طی یک ماه، بیش از ۲۰۰ هزار سورس معتبر برای ساخت پنل‌های دانش شناسایی شده است.
۵ سایت مرجع و اصلی گراف دانش برای گردآوری داده‌ها و نمایش اطلاعات در پنل دانش و لینک به آنها عبارتند از:
- ویکی پدیا
- Google books
- لینکدین
- Bloomberg
- Crunchbase
بیشتر این داده‌ها و اطلاعات از سایت‌های مرجع معتبر مثل ویکیپدیا و همچنین اطلاعات خود گوگل کسب می‌شود؛ مثل پروفایل‌هایی که توسط برندها، اشخاص یا کسب وکارها در گوگل ساخته می‌شوند.
گراف دانش تمامی این اطلاعات را از منابع مختلف در کنار هم گردآوری می‌کند و سپس بین آنها ارتباط لازم را پیدا می‌کند و در نهایت، چکیده‌ای از آنها را در اختیار گوگل قرار می‌دهد تا به کاربر ارائه کند.
مهم‌ترین نقش گراف دانش ساماندهی داده‌ها و ایجاد ارتباط درست بین آنهاست تا گوگل سریعا بتواند به جواب درست، دقیق و مرتبط برسد.
۴- گراف دانش یک نتیجه Zero Click ارائه می‌کند
پنل دانش به عنوان نتیجه‌ی جستجوها، گردآوری اطلاعات و تحلیل داده‌های گراف دانش در سرپ گوگل، یک نتیجه‌ی Zero Click یا بدون کلیک است.
نتیجه‌ی بدون کلیک در صفحه نمایش جستجوهای گوگل، نتیجه‌ای است که بدون نیاز به کلیک کردن، به سوال یا سرچ شما در گوگل پاسخ می‌دهد. و این یک مزیت پنل دانش است که سریعا و بدون کلیک، اطلاعات اولیه و پایه‌ای به کاربر ارائه می‌دهد.
نمایش نتایج بدون کلیک در سال‌های اخیر در نتایج گوگل بسیار فراگیر شده است. این نتایج، شکل رشدیافته‌ی فیچر اسنیپت‌ها است.
برخی از این نتایج مثل AI Overview توسط موتورهای گردآورنده‌ی هوش مصنوعی ارائه می‌شوند.
۵- شما هم می‌توانید صاحب پنل دانش گوگل شوید
نکته‌ی جالب دیگر درباره گراف دانش این است که هر کسی، از جمله شما هم می‌توانید صاحب پنل دانش در سرپ گوگل شوید.
برای اینکه پنل دانش مختص خودتان، مثل پنل برند یا کسب‌وکارتان را در سرپ داشته باشید، باید این فاکتورها را اجرا کنید:
- اعتبار دامنه و سایت‌تان را بالا ببرید
- محتوای باکیفیت و متناسب با هدف جستجوی کاربران تولید کنید
- شخصیت یا سایت بسیار معروفی باشید
- آدرس محل مجموعه‌تان را در گوگل مپ ثبت کنید.
۶- گراف دانش روی سئو تاثیر منفی هم می‌گذارد
از آنجایی که گراف دانش پاسخ‌های کوتاه و اولیه درباره‌ی یک انتیتی ارائه می‌دهد، کاربران دیگر نیازی به کلیک بر روی لینک سایت‌های دیگر برای دستیابی به این اطلاعات اولیه ندارند.
یک پنل دانش به تنهایی می‌تواند به چندین سوال به طور همزمان پاسخ دهد. و کاربران را از جستجوی چندین کوئری مختلف بی‌نیاز کند.
این فواید و مزیت‌های پنل دانش برای کاربران، کمی به مذاق سئو خوش نمی‌آید. چراکه دیگر کاربران نیازی به کلیک بر روی لینک سایت‌های رتبه‌ی برتر در سرپ ندارند؛ و به این ترتیب، میزان کلیک روی لینک سایت‌ها CTR و ترافیک ارگانیک آنها دچار افت می‌شود.
طبق آمار منتشر شده در سایت سمراش، بعد از معرفی پنل دانش توسط گوگل در سال ۲۰۱۲، نرخ کلیک CTR در اروپا و آمریکا و بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ با ۲٪ کاهش روبرو بوده است. و این روند کاهشی همچنان ادامه دارد.
بنابراین، می‌توان گفت که رشد نتایج بدون کلیک مثل پنل دانش با کاهش نرخ کلیک و میزان ترافیک و بازدید سایت‌ها، روی سئو تاثیر منفی داشته است.
۷- پنل دانش قابل ویرایش یا به‌روزرسانی است
اطلاعاتی که در داخل پنل دانش موجود است، قابلیت تغییر و به‌روزرسانی دارد؛ به‌خصوص، اگر پنل دانش مختص شما، برندتان یا یک انتیتی مرتبط با فعالیت سایت شما باشد. در این صورت، می‌توانید نسبت به ویرایش یا به‌روزرسانی آن اقدام کنید.
برای این کار کافیست در بخش پایینی باکس پنل روی دکمه Feedback کلیک کنید.
به این ترتیب قسمت‌های مختلف پنل قابل ویرایش خواهد شد:
برای ویرایش هر قسمت کافیست روی آیکون پرچم کلیک کنید. و در پنجره‌ی جدیدی که باز می‌شود، فیدبک (feedback) خود را بر اساس دسته‌بندی موضوعی موجود ثبت کنید:
به این ترتیب، بازخورد شما ثبت و به گوگل گزارش می‌شود. گوگل با تحقیق درباره بازخورد ثبت شده، اقدام به اصلاح اطلاعات پنل خواهد کرد. و اگر بازخورد شما درست و معتبر نباشد، اعتنایی به آن نمی‌دهد و هیچ گونه تغییری در پنل ایجاد نخواهد کرد.
انواع پنل دانش
گراف دانش گوگل برای طیف وسیعی از انتیتی‌ها و موضوعات مختلف توسط گوگل استفاده می‌شود و اطلاعات به دست آمده از آن در پنل دانش به نمایش درمی‌آید.
چند مورد از رایج‌ترین و محبوب‌ترین لیست‌های گراف دانش عبارتند از:
- گراف افراد مشهور
- برندها و شرکت‌ها
- فیلم‌ها و آثار هنری
- کسب‌وکارهای محلی
- مکان‌ها
- محصولات
- اطلاعات غذایی
- لیست اسلایدرها
مثلا در تصویر زیر یک نمونه از پنل دانش برای نمایش توپ تنیس به عنوان یک شیء یا انتیتی را مشاهده می‌کنید:
یا تصویر زیر که پنل مربوط به بیوگرافی و اطلاعات ابتدایی درباره یک فرد مشهور (کریستیانو رونالدو) را نشان می‌دهد:
بهینه سازی برای گراف دانش
اگر می‌خواهید برند، سایت یا محصول شما در قالب پنل دانش به نمایش دربیاید، تا کاربران بیشتری را با برند یا سایت خود آشنا کنید، باید سایت خود را برای گراف دانش سئو یا بهینه‌سازی کنید.
بهینه‌سازی برای گراف دانش به سئوی سایت و برندسازی کسب‌وکار شما کمک زیادی می‌کند. من در ادامه به سه تکنیک مهم سئو برای نمایش برند یا سایت‌تان در پنل دانش اشاره می‌کنم.
۱- افزایش اعتبار سایت
یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های سئو برای بهینه‌سازی سایت با هدف نمایش آن در پنل‌های دانش افزایش اعتبار سایت است. گوگل معمولا به نام‌های معتبر در گراف دانش اشاره می‌کند؛ نام‌هایی که در سراسر وب و در سایت‌های مختلف به آنها استناد می‌شود.
بهترین استراتژی سئو برای افزایش اعتبار یا دامین آتوریتی تولید محتوای باکیفیت و دریافت لینک‌های معتبر است. دریافت لینک ورودی یا بک‌لینک از سایت‌های معتبر مثل ویکیپدیا نشانه‌ی بسیار قوی از اعتبار بالای سایت شما در نزد گوگل است.
برای اینکه بتوانید از سایت‌های معتبر لینک ورودی بیشتری دریافت کنید، محتوای همیشه سبز و منطبق بر اصول سئو تولید کنید؛ محتوایی که با سرچ اینتنت مخاطب مرتبط باشد و اطلاعات مفید، دقیق و به‌روزی به کاربر ارائه دهد.
۲- استفاده از اسکیما مارک آپ
استراتژی دیگر سئو برای بهینه‌سازی سایت برای گراف دانش استفاده از اسکیما مارک‌آپ است. اسکیما مارک‌آپ شیوه‌ای برای متمایز کردن محتوا برای گوگل است تا آن را بهتر درک کند.
در استراتژی اسکیما مارک آپ می‌توانید از داده‌های ساختاریافته (استراکچر دیتا Structured data) برای تگ کردن تکه‌های خاصی از اطلاعات برای گوگل استفاده کنید تا آنها را بهتر تشخیص دهد و درک کند.
به‌کارگیری کدهای اسکیما در صفحات سایت باعث نمایش محتوای صفحات در قالب پنل دانش یا ریچ‌اسنیپت و فیچر اسنیپت‌های گوگل می‌شود.
۳- به منابع و سورس گراف دانش متصل باشید
اکثر اطلاعات گراف دانش از سایت مرجع ویکیپدیا و خود گوگل جمع‌آوری می‌شود. مثلا در پنل زیر می‌بیند که لینک سایت ویکیپدیا در زیر بیوگرافی درج شده است:
اگر بتوانید در سایت‌های مرجع و سورس مثل ویکیپدیا برند منشن شوید، لینک بگیرید یا محتوایی به اشتراک بگذارید، مسیرتان به پنل دانش کوتاهتر می‌شود.
برای اتصال به سورس ویکیپدیا کافیست صفحه‌ای شخصی در این سایت به نام سایت، برند، کسب‌وکار یا موضوع فعالیت‌تان بسازید.
برای اتصال به گوگل هم می‌توانید سایت خود را در سرچ کنسول گوگل ثبت کنید تا علاوه بر پیگری عملکرد سئوی سایت، وضعیت مشاهده‌پذیری در پنل دانش یا فیچرهای گوگل را هم رصد کنید.
شیوه‌ی دیگر برای اتصال به گوگل، ساخت پروفایل تجاری یا Google My Business (GMB) است. این پروفایل به عنوان یکی از منابع اطلاعاتی گراف دانش محسوب می‌شود. پروفایل GMB به دیده شدن کسب‌وکار یا برند شما در لیست یا دایرکتوری کسب‌وکارهای محلی کمک می‌کند.
توجه داشته باشید که GMB برای ایران کار نمی‌کند و جایگزین آن ثبت محل واقعی سایت شما در گوگل مپ است.
مثلا در تصویر زیر پروفایل آکادمی سئو سفینه را مشاهده می‌کنید که در گوگل مپ ثبت شده است:
این پروفایل کاملا شبیه به پنل دانش است؛ با این تفاوت که عمدتا اطلاعاتی راجع به کسب‌وکار مثل آدرس و نقشه، ساعات کار، شماره تماس و… ارائه می‌دهد.
سخن آخر
گراف دانش به پشتوانه‌ی میلیاردها انتیتی و واقعیت‌های موجود در سراسر وب، بهترین پاسخ اولیه را برای سوالات و کوئری‌های کاربران گردآوری می‌کند.
نتیجه‌ی جستجوها، تحلیل‌ها و گردآوری اطلاعات این گراف در قابل یک باکس به نام پنل دانش توسط گوگل در سرپ به نمایش درمی‌آید. پنل دانش اطلاعات پایه‌ای درباره انتیتی‌ها را به شکل کپسولی و چکیده ارائه می‌دهد.
در دوره جامع سئو سفینه سئو را از صفر تا صد بیاموزید
مهدی محمدی
مدرس و مشاور سئو
مهدی محمدی موسس و مدیر آکادمی سئو سفینه است. کار اصلی مهدی محمدی آموزش سئو است.
