من در این محتوا به روند تغییر و تحولات هوش مصنوعی و تلفیق آن با سئو میپردازم.
هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ به نقطه اوج همگرایی با سئو رسید. این همگرایی ترندها یا روندهای هوش مصنوعی و سئو آنقدر نزدیک بوده که بایدها و نبایدهای سئو را به چالش کشیده است؛ و به نظر میرسد که در حال کنار زدن استراتژیهای قدیمی سئو است.
و حالا سوال اساسی این است که آیا ما هم باید در سئو بازنگری کنیم؟
با من تا انتهای این محتوا همراه باشید تا با روندهای هوش مصنوعی و سئو امسال آشنا شوید.
هوش مصنوعی و تغییر قواعد بازی سئو
پلتفرمهای هوش مصنوعی و مدل های زبانی بزرگ یا LLMها (Large Language Model) در سالهای اخیر سهم زیادی از آمار جستجوی کاربران در فضای اینترنت را به خود اختصاص دادهاند. این مسئله کمی باعث نگرانی اهالی سئو شده است؛ تا جایی که عدهای شایعه پایان کار سئو را مطرح کردهاند.
با وجود این نگرانیها، گوگل با بیش از ۸۵.۵ میلیون جستجوی ماهانه، همچنان برترین موتور جستجوی اطلاعات در دنیا است (Statisca). و اهمیت و جایگاه سئو در دنیای دیجیتال مارکتینگ همچنان پابرجاست؛ منتهی با رویکرد جدید و مبتنی بر حضور AI در فضای اینترنت.
با ظهور قابلیتهای جدیدی از هوش مصنوعی در ارائه اطلاعات به کاربران اینترنتی و استفاده از این تکنولوژی در گوگل، تحولاتی در روند سئو ایجاد شده است. ظهور نتایج گردآوری شده توسط AI در سرپ گوگل یعنی AI Overviews، بارزترین تلفیق هوش مصنوعی در روند سئو است.
نمایش این نوع نتایج بدون کلیک یا زیرو کلیک در بالاترین رتبه سرپ باعث کاهش قابل توجه نرخ کلیک سایتهای اینترنتی شده است. و به نظر میرسد که AI در حال تغییر قواعد بازی سئو است.
در این شرایط، تاکتیکهای ضعیف سئو دیگر نمیتوانند تضمینی برای موفقیت و رقابت با سایتهای دیگر و هوش مصنوعی باشد.
بنابراین، شما به عنوان یک متخصص سئو باید از تاکتیکهای متناسب با روند تاثیر AI بر سئو در طراحی استراتژیهای خود استفاده کنید.
حال که هوش مصنوعی به تمامی ابعاد سئو مثل ارائه نتایج، تولید محتوا، رتبهبندی نتایج، تحلیل دادهها و… ورود کرده است، باید با این روندهای جدید AI در سئو همگام شوید.
این کار را میتوانید با ادغام استراتژیهای سئو با سازوکار ابزارهای یادگیری ماشین، تحلیل دادههای لحظهای، نقشهبرداری خودکار محتوا و سایر ترندهای AI انجام دهید.
مسئله هوش مصنوعی یکی از مواردی است که در تمام موضوعات آموزش سئو کاربرد دارد.
من در ادامه به چند مورد از روندهای جدید AI و اهمیت و تاثیرات آنها در سئو اشاره میکنم:
۱- تغییر نمایش نتایج جستجو در سرپ
نتایج جستجوی گوگل دیگر آن قالب قدیمی را ندارد که فقط ۱۰ لینک آبی ساده را به شما نشان دهد. جستجوی چندگانه گوگل حالا دیگر تلفیقی از متن، تصویر و صدا است. در واقع، جستجو در گوگل به سمت نمایش نتایج واقع بینانهتر و مبتنی بر کانتکست (context) و مفاد محتوا پیش میرود.
حالا شما میتوانید فرمتهای متنوعی از نتایج جستجو مثل خلاصهی متن، باکسهای اطلاعاتی، مجموعه ویدیو، دموی محصول، و نتایج به سبک چت AI در سرپ مشاهده کنید.
نتایج بدون کلیک یا AIO یکی از مهمترین فرمتهای جدید نتایج در سرپ هستند که با هوش مصنوعی تلفیق شدهاند. این نوع نتایج در سالهای اخیر باعث کاهش نرخ کلیک و ترافیک ورودی به سایتها شدهاند.
از این رو، برای دیده شدن در چنین فرمتهایی باید تغییراتی در استراتژی تولید محتوا، لینکسازی و… در سئوی سایت ایجاد کنید.
برای آشنایی بیشتر با این نوع تغییرات، وبینار سفینه با موضوع «ورود AIO و zero-click به نتایج» را در سایت مشاهده کنید.
۲- تولید محتوای هوشمندانه
ابزارهای هوش مصنوعی حالا برای تولید محتوا هم استفاده میشوند. و بسیاری از برندها از هوش مصنوعی برای ایده گرفتن، تولید محتوای متنی و تصویری، بهینهسازی محتوا برای سئو و… استفاده میکنند.
از این رو، محتواهای خلاقانه و هوشمندانهای که توسط AI تولید میشوند در حال تسخیر سایتهای اینترنتی و حتی شبکههای اجتماعی هستند. این مسئله استانداردهای تولید محتوا را تغییر میدهد. در نتیجه، تولید محتوا با کمک هوش مصنوعی دیگر تنها یک آپشن نیست، بلکه یک استاندارد جدید برای سئو است.
۳- تحلیل دقیق رفتار کاربران
مدلهای بزرگ زبان ماشین (LLM) مثل ChatGPT (چتجیپیتی) و PaLM گوگل این روزها از قابلیتهای عجیبی برای تحلیل دقیق رفتار کاربران استفاده میکنند. آنها میتوانند به لایههای معنایی کوئریهای جستجو پیببرند، کوئریها را از نظر املایی و مفهومی تحلیل کنند و رفتار کاربر و هدف جستجو یا سرچ اینتنت دقیق او را مشخص کنند.
مثل فرض کنید یک کاربر کوئری «بهترین کفش دو برای پای صاف در تابستان ۱۴۰۴» را سرچ میکند.
هوش مصنوعی برای پی بردن به سرچ اینتنت کاربر، نیاز کاربردی او (کفش دو مناسب برای پای صاف)، بستر زمانی (خریدهای تابستانه) و تفاوت محصولات (بهترین محصولات مرتبط) را به طور همزمان میسنجد.
مدلهای AI با استفاده از ترانسفورمرها (Transformers) و بررسی معنایی کوئریها به سرچ اینتنت کاربران پی میبرند تا نتایجی را هدف بگیرند که انتظارات کاربران را به طور دقیق و در سطح مفهومی برآورده کنند.
آنها کوئریهای لانگ تیل را بر حسب نوع و دستهبندی informational، navigational، transactional و… مشخص میکنند تا به نوع دقیق محتوا در نتایج برسند.
انتیتیهای مرتبط با کوئری مثل انتیتی «ایلان ماسک» برای کوئری «برنامه اسپیس ایکس ۲۰۲۵» را مشخص میکنند تا هدفگذاری معنایی را بهبود دهند.
۴- استفاده از اسکیما مارک آپ
امروزه در نتایج گوگل جایگاه خاصی به Rich Results داده میشود. این نوع نتایج یا فیچر اسنیپتها نتایج متمایزی هستند که در باکسهای ویژه در سرپ به نمایش درمیآیند و شامل انواع متنوعی از دادههای متنی، تصویری، امتیاز و.. هستند.
مدلهای هوش مصنوعی گوگل مثل Gemini و MUM کمک زیادی به نمایش این نوع نتایج میکنند. آنها برای نمایش این نوع نتایج از مارکآپ موجود در محتوا یا صفحات سایتها استفاده میکنند.
برای تولید محتوایی که برای مدلهای هوش مصنوعی یا ماشینهای AI قابل خواندن باشد، باید از دادههای ساختاریافته یا استراکچر دیتا کمک بگیرید.
کدها یا نشانهگذاریها اسکیما مثل مترجم عمل میکنند. آنها بلاکها و قسمتهای مختلف محتوای وب را برای سیستمهای AI قابل پردازش میکنند. به این ترتیب، این سیستمها میتوانند محتوا را با دقت بالایی طبقهبندی و ایندکس کنند.
بنابراین، برای استفاده از این قابلیت گوگل و نمایش در قابلی نتایج متمایز و خاص، از اسکیما مارک آپ در صفحات سایت و برای بخشهای مختلف محتوا استفاده کنید.
برای این کار میتوانید از ابزارهای تخصصی اسکیما مارکآپ مثل یواست و فول اسکیما ریچ اسنیپت استفاده کنید.
افزونه فول اسکیما یک افزونه کاملا فارسی است که از قابلیت بالایی برای طراحی کدهای اسکیما و نمایش بهتر سایت شما در سرپ دارد. این افزونه داخلی است و از قیمت مناسب و پشتیبانی بسیار خوبی برخوردار است.
۵- بهینهسازی برای جستجوی صوتی
ابزارهای صوتی AI در سالهای اخیر روند جستجو در اینترنت را هم دگرگون کردهاند. از سال ۲۰۲۴ بیش از ۶۵ درصد از کاربران رده سنی ۲۵ تا ۴۹ سال، حداقل یکبار در طی روز از ابزارهای صوتی برای جستجو در اینترنت استفاده کردهاند.
تا به اکنون، این ابزارها مثل دستیار بودند و نقش کمکی داشتند. اما با ادغام هوش مصنوعی محاورهای در پلتفرمهای جستجو، این ابزارها از سطح کمکی عبور کرده و به سطح «تسلط کامل» بر موتورهای جستجو میرسند.
هم اکنون پلتفرمهای بزرگی مثل گوگل، اپل و آمازون در حال بهبود مدلهای NLP (پردازش زبان طبیعی) برای جستجوهای صوتی هستند تا نتایج دقیق و با ارتباط معنایی بهتری ارائه دهند.
برای همراه شدن با این روند و ترند هوش مصنوعی، این تغییرات را در استراتژی سئو خود انجام دهید:
- محتوای صوتی یا محتوای با فرمت محاوره و با کیوردهای اصلی لانگ تیل تولید کنید.
- سوالات متداول FAQ مرتبط از نظر مفهومی با محتوا در بلاگ یا صفحات لندینگ استفاده کنید.
- برای مشاهده پذیری بهتر در نتایج صوتی روی فیچر اسنیپتها هدفگذاری کنید.
۶- بهینهسازی برای جستجوی تصویری
ظهور و گسترش قابلیت ها و پلتفرمهایی مثل لنز گوگل، جستجوی تصویری بینگ و لنز پینترست تغییراتی در الگوی جستجوی اینترنتی ایجاد کردهاند. و حالا کاربران بیشتری به جای تایپ به سراغ دوربین گوشی و جستجوی تصویری میروند.
از طرفی، مدلهای تصویری مبتنی بر AI هم با دستهبندی، تفسیر و بازیابی دقیق و لحظهای نتایج، محتواهای تصویری را متناسب با جستجو در اختیار کاربران قرار میدهند.
مهمترین استراتژی در سئو که ما معمولا برای بهینهسازی تصاویر و نمایش در نتایج بصری استفاده میکنیم، درج تگ Alt و متن جایگزین تصویر است.
اما هوش مصنوعی فقط به این داده بسنده نمیکند؛ بلکه متا دیتای EXIF، زمینه و چیدمان صفحه، الگوهای رنگی و حتی هندسه صحنه را اسکن میکند.
تصاویر غیربهینه هیچ شانسی برای دیده شدن توسط AI ندارند. دادههای تصویری برای دیده شدن و نمایش در نتایج جستجوی تصویری باید برای ماشین قابل خواندن باشند. تصاویر شما باید از نظر متنی و زمینهای غنی باشند و در ساختار معنایی HTML جاسازی شده باشند.
برای بهبود مشاهدهپذیری تصاویر سایت در AI این استراتژیها را به کار ببرید:
- از توضیحات طبیعی و نزدیک به سرچ اینتنت در متن جایگزین استفاده کنید
- تصاویر را در نزدیکی محتوای متنی مرتبط از نظر موضوعی و مفهومی قرار دهید
- برای بهبود سرعت لودینگ، تصاویر را فشردهسازی کنید (کیفیت تصاویر را حفظ کنید)
۷- استفاده از ابزارهای AI برای بهبود استراتژی سئو
پلتفرمهای هوش مصنوعی مثل Surfer SEO،Jasper ، MarketMuse و… تاثیر زیادی در بهبود عملکرد سئوی سایت دارند. آنها مجموعههای عظیم داده را به صورت لحظهای تحلیل و با هم ترکیب میکنند. خوشههای کلمات کلیدی را بر اساس الگوهای سرپ الویتبندی میکنند. محتوای سایت شما را بر اساس سایتهای رقیب بهینه میکنند.
۸- استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای بهینه
مدلهای LLM هوش مصنوعی مثل ChatGPT4، Claude 3 و جایگزینهای اوپن سورس (متن باز) دیگر مثل Mistral و Lama 3 در حال تسخیر فضای محتوایی سئو هستند.
این مدلها تمام قسمتهای محتوا مثل ایده برای موضوع، گردآوری دادهها بر مبنای ارتباط مفهومی و موضوعی را درک میکنند و محتوایی بهینه تحویل شما میدهند.
طبق آمار منتشر شده در سایت Jasper.ai، تولید محتوا توسط ابزارهای مبتنی بر LLM تا ۶۰ درصد در زمان مصرفی تیم سئو برای تولید محتوا صرفهجویی میکند.
این ابزارها با دسترسی به منابع معتبر و تلفیق با ابزارهای حرفهای سئو مثل گوگل ترندز، سمراش یا اچرفس، دادههای متناسب با الگوریتمهای سئو را در اختیار شما قرار میدهند.
البته این نکته را هم باید مدنظر قرار دهید که از AI به عنوان یک دستیار کمک بگیرید و نقش نویسنده یا کپیرایتر را حذف نکنید. محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی باید توسط نیروی انسانی بررسی، بازنگری و تکمیل شود تا طبیعی و متعادل باشد.
۹- کیورد ریسرچ بر مبنای کانتکست Context
تحقیق کلمات کلیدی یکی از مهمترین استراتژیهای سئو است که قبل از تولید محتوا انجام میشود. این کار اگر به صورت دستی انجام شود، بسیار سخت و طاقتفرسا است و دقت پایینی دارد.
کیورد ریسرچ معمولا با کمک افزونههای اختصاصی مثل سئو کبوتر به راحتی انجام میشود. اما در راستای روند AI و تاثیر آن بر سئو، بهتر است از هوش مصنوعی هم برای جستجو و تحقیق کیوردها کمک بگیرید.
هوش مصنوعی بر پایه الگوریتمهای یادگیری ماشین و با تحلیل الگوهای جستجو، شناسایی سرچ اینتنت کاربران و تحلیل فعالیت رقبا، دقیقترین و موثرترین کیوردها را از فضای اینترنت استخراج میکند.
سیستمهای AI به جای تمرکز روی لیست کیوردهای ثابت و استاتیک، کیوردها را از قبل به خوشههای مختلف از جنبه معنایی و کانتکست (context) تقسیم بندی میکند. این خوشهها به طور خودکار و توسط مدلهایی گردآوری میشوند که روی میلیاردها کوئری تست شدهاند و با ترندهای نوظهور، تغییرات دورهای و شکاف محتوایی در سراسر SERP سازگار هستند.
بنابراین، از این قابلیت مهم AI در سازگارپذیری با مفاهیم واقعی و زمینهای محتوا و تلفیق آن با استراتژی کیورد ریسرچ میتوانید بهره ببرید. این کار باعث خلق استراتژیهای جدید و بسیار موفق برای یافتن کلمات کلیدی با ارتباط معنایی، موضوعی و مفهومی بسیار بالا میشود.
این استراتژیها دیگر فقط برای انعکاس دادههای موتور جستجو نیست؛ بلکه دنیای واقعی جستجو و کلمات حقیقی پنهان شده در پشت کوئریها را انعکاس میدهد.
۱۰- لینک سازی داخلی بر مبنای NLP
لینک سازی داخلی یکی از استراتژیهای مهم سئو برای ایجاد ارتباط بین صفحات مختلف سایت با یکدیگر و توزیع یکنواخت ترافیک است. در تکنیکهای قدیمی لینکسازی سئو از تطابق موضوعی محتوا با انکرتکست و استفاده از کلمه کلیدی در عبارت آن استفاده میکنند.
اما هوش مصنوعی، به جای اینکه صرفا به هماهنگی و ارتباط کیورد با لینک بپردازد، ارتباط مفهومی و زمینهای (کانتکست) لینک را در نظر میگیرد. درواقع، هوش مصنوعی مبتنی بر NLP جنبههای مختلفی مثل ارتباط واژگانی و لغوی، ساختار نحوی و بردارهای معنایی را تجزیه و تحلیل میکند. و سپس، بهترین جایگاه لینکها را در متن تعیین میکند.
در نتیجه، کاربران به شکل عمیقتری با لینکها درگیر میشوند و خزندهها هم ارتباط موضوعی لینکها را به شکل قویتری تفسیر میکنند.
۱۱- بهینهسازی محتوا برای بهبود E-E-A-T
E-E-A-T، مخفف Experience، Expertise، Authoritativeness و Trustworthiness، به معنای تجربه، تخصص، اعتبارپذیری و اطمینان پذیری، همچنان یک استاندارد مهم برای سنجش کیفیت محتوا است.
موتورهای جستجو حالا دیگر فقط خود محتوا را ارزیابی نمیکنند، بلکه اعتبار منبع و ارزشآفرینی آن را هم بررسی میکنند.
یکی از مزیتهای بزرگ استفاده از ابزارهای تولید محتوای AI این است که محتوای تولید شده توسط آنها با این استاندارد و معیار گوگل تطابق دارد. با کمک مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی میتوانید محتوای با کیفیت، با اطلاعات معتبر و بر مبنای منابع با اعتبار بالا تولید کنید.
AI با پیشنهاد مطالب و اطلاعات و همچنین زیر موضوعات منطبق بر حوزه تخصصی موضوع به تولید یک محتوای تخصصی کمک میکند. با ارائه مثالها یا تجربیات مبتنی بر نقل قولهای واقعی، وجه تجربی محتوا را تقویت میکنند.
با ارائه لینک منابع معتبر، اعتبار محتوا را بالا میبرد. و با ذکر مستندات، مطالب دقیق و درست و نقل قولها، اطمینان کاربر را جلب میکند.
از بازنویسی قوانین سئو جا نمانید
روندهای تحول هوش مصنوعی و ورود AI به موتورهای جستجو، به هیچ وجه به معنی کنار زدن سئو یا بیاثر کردن آن نیست. بلکه نشانهای از یک تغییر استراتژیک در دنیای سئو است.
هر ساله از قابلیتهای بیشتری از AI در موتورهای جستجو و سئو استفاده میشود. به نظر میرسد قابلیتهایی مثل یادگیری ماشین، MUM، پردازش زبان طبیعی (NLP) و سایر تغییرات در حال بازنویسی قوانین سئو باشند.
از این رو، باید از این تحولات در راستای تقویت استراتژیهای بهینه سازی استفاده کنید تا از بازنویسی قواعد سئو جا نمانید. به عبارتی، به عنوان یک متخصص سئو باید استراتژیهای خود را با الگوریتمهای جدید هوش مصنوعی و بهروزرسانیهای سئوی گوگل تطبیق دهید.
مهدی محمدی
مدرس و مشاور سئو
مهدی محمدی موسس و مدیر آکادمی سئو سفینه است. کار اصلی مهدی محمدی آموزش سئو است.









